Một thiểu số những thiếu nữ tân thời vượt ra khỏi những
điều cấm kị và kìm kẹp của Nho giáo, vốn là những điều phân
biệt đối xử về vai trò xã hội của nam giới và nữ giới, họ
chính là biểu tượng của thời đại đương đầu với làn sóng cận
đại. Họ đi tiên phong với những kiểu tóc và gu thời trang mới,
họ khát khao tự do, bình đẳng với nam giới, khát khao được yêu
và kết hôn với người đàn ông do mình lựa chọn. Tuy nhiên, chính
sự táo bạo, quả cảm ấy lại thường đẩy họ đến với những số
phận bi kịch.
Đối với những người phụ nữ Joseon thậm chí từng không được phép
đi ra ngoài, thời đại hiện đại đã mang đến cho họ cơ hội về giáo dục và
quyền lựa chọn của riêng họ. Nhưng tự do như vậy không dễ dàng có được.
Hậu quả của việc tìm kiếm ý tưởng mới để thay đổi cuộc sống xung quanh,
họ thường gặp phải những lời chỉ trích gay gắt.
Chae Man-shik (1902–1950), nhà văn tiêu biểu cho dòng văn
chương trào phúng thời cận đại của Joseon đã đánh dấu tên mình
trên văn đàn bằng truyện ngắn miêu tả cuộc gặp gỡ với một
người phụ nữ trên tàu hỏa. Ra mắt dưới nhan đề “Ba con đường”
trên Tạp chí Văn nghệ phổ biến vào năm 1924, truyện ngắn này
nội dung không có gì đặc sắc, chỉ đơn giản kể về việc tình
cờ chạm mặt nhiều lần với một “nữ sinh ăn mặc tinh khôi” trên
một chuyến tàu, mà theo như cách nhìn nhận thời nay, đó là
một tình huống chưa thể được coi là tình tiết câu chuyện ấy.
Song, vào thời đó, việc một chàng trai trẻ ngồi kề bên một cô
gái hoàn toàn xa lạ suốt hành trình dài là vô cùng ngoại lệ,
và không gian con tàu, nơi có thể diễn ra trải nghiệm ấy, cũng
vô cùng đặc biệt, đến mức có thể trở thành chất liệu của
tác phẩm văn học. Hơn thế, cô gái ấy lại là một “thiếu nữ tân
thời”, đối tượng không dễ có thể gặp được trong cuộc sống
thường nhật.
*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*
“Tuổi thanh xuân” (1926), tiểu thuyết tình cảm lãng mạn vô cùng
nổi tiếng được viết bởi Kang Eun-hyeong, biên tập và xuất bản bởi Nhà
sách Daeseong. Khái niệm tình yêu tự do nhanh chóng được biết đến trong
thời kỳ cận đại, tình yêu và sự lãng mạn đã trở thành chủ đề phổ biến
trong tiểu thuyết. © All That Book
Cô nữ sinh gặp trên chuyến tàu
Năm 1886, Trường nữ sinh Ewha Haktang, cơ sở giáo dục dành
cho nữ giới đầu tiên thời kỳ cận đại ở Joseon do các nhà
truyền giáo phương Tây người Mỹ thành lập ở phường Jeongdong,
Seoul đã được mở cửa. Tuy nhiên, cho đến tận những năm 1910,
không hề dễ dàng để tuyển sinh. Việc tuyển sinh khó khăn đến
mức giáo viên phải gõ cửa từng nhà và động viên “Nhà mình có
chị, em gái hay con gái không? Nếu có xin hãy cho con em các vị
đến trường học. Chúng tôi sẽ dạy học cho con em các vị mà
không nhận đồng nào.” Nhưng tình hình đã thay đổi ngay sau khi
thông tin học sinh Ewha Haktang tích cực tham gia Phong trào đấu
tranh giành độc lập Mùng 1 tháng 3 năm 1919 [sử gọi là sự kiện 3.1
Undong] được truyền đi rộng rãi. Số học sinh muốn theo học tại
trường đã tăng lên rõ rệt, dẫn đến tình huống không thể thu
nhận tất cả những học sinh này. Điều đó không đồng nghĩa với
việc hầu hết số học sinh trong xã hội đều là nữ. Theo thống
kê của Phủ toàn quyền Joseon, năm 1923 số nữ sinh của các
trường phổ thông cấp hai, tổng cộng 7 trường, cả trường công và
trường tư, đạt khoảng 1.370 học sinh. Con số này ước tính
chiếm 0,6% dân số nữ thời đó, trong đó, số học sinh nữ có
trình độ từ phổ thông cấp hai trở lên chiếm tỷ lệ thấp hơn
hẳn, chỉ khoảng 0,03%.
*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*
Ngưỡng mộ và phê phán
Từ nửa sau những năm 1920, từ trường học, phụ nữ đã bắt
đầu đặt chân tới những không gian công cộng như đường phố, những
buổi hòa nhạc, buổi diễn thuyết, rạp hát hay công viên… Khi
bán kính hoạt động của phụ nữ được mở rộng như vậy, phía
trường học đã bắt đầu khống chế học sinh nữ bằng những quy
định nghiêm ngặt. Họ cấm học sinh không được đến rạp xem phim
hay đến các buổi hòa nhạc mà không có sự cho phép. Khi ra
ngoài phải đi cùng gia đình hoặc bạn học khác, ngoài sách
giáo khoa, nếu có tạp chí hay tài liệu thì phải khai báo với
nhà trường. Đồng thời, việc ở trọ cũng rất lộn xộn nên nhà
trường đã khuyến cáo một cách mạnh mẽ việc sống ở trong ký
túc xá, thậm chí còn nghiêm khắc hạn chế cả việc trao đổi thư
từ.
*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*
Nữ sinh của Trường tưởng niệm Jennie Speer, những người từng bị
cầm tù vì tham gia Phong trào Mùng 1 tháng 3, chụp ảnh sau khi được thả.
Trường được thành lập vào năm 1908 tại Gwangju, tỉnh Jeollanam-do, bởi
nhà truyền giáo người Mỹ Eugene Bell.© Gwangju Speer Girls’ High School
Tình yêu và tự sát
Trong xã hội Joseon thời kỳ trước cận đại, việc kết hôn
được diễn ra trên cơ sở quyết định của cha mẹ, việc cá nhân tự
do lựa chọn người bạn đời theo ý muốn của mình là điều hoàn
toàn không thể. “Yeonae” (yêu đương), một từ mới xuất hiện được
du nhập từ Nhật Bản được dịch từ chữ “love” trong tiếng Anh
đã tạo nên phản ứng mạnh mẽ với tư cách là một danh từ
truyền bá hình thức kết hôn của phương Tây, hình thức được tạo
nên bởi ý chí mang tính tự quyết của những người trong cuộc.
Tình yêu đã tạo nên sự bùng nổ trong xã hội như một phong tục
mới mà ở đó, người ta khước từ cuộc hôn nhân do cha mẹ định
đoạt và tự do lựa chọn bạn đời theo ý chí của mình. Nó được
coi là thứ cảm xúc cao quý vượt lên những khác biệt về giàu
nghèo, sang hèn, học thức, trở thành lối tư duy của thanh niên,
coi bản thân chính là chủ nhân của đời mình. Như thế, tình yêu
đã mở ra một hoàn cảnh vô cùng đặc biệt, đó là việc hiện
thực hóa tình yêu được coi là hiện thực hóa cuộc sống được
khai sáng.
*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*
Kim U-jin bắt đầu viết và chỉ đạo các vở kịch khi còn là sinh
viên ngành văn học Anh tại Trường đại học Waseda, Tokyo. “Sự trả thù”,
vở kịch tự truyện của ông được viết vào năm 1926, khắc họa mối xung đột
của một nhà thơ trẻ mang trong mình những ý tưởng phương Tây với các giá
trị Nho giáo truyền thống của gia đình.
Yun Sim-deok là một ca sĩ và một diễn viên nổi tiếng. Bà là
người phụ nữ Hàn Quốc đầu tiên nghiên cứu âm nhạc cổ điển phương Tây và
được cho là đã viết lời cho bài hát nổi tiếng của mình, “Sự tán dương
cái chết” (Sa-ui chanmi), sau khi quyết định đưa cuộc sống của mình
thoát khỏi nỗi tuyệt vọng bởi một tình yêu vô vọng. © The JoongAng Ilbo
Giấc mơ chưa trọn vẹn
Nhân vật “tôi” nhỏ tuổi trong tiểu thuyết tự truyện “Cái
cọc của mẹ” (1979) của nhà văn Park Wan-suh (1931–2011) đã oằn
oại trong nỗi niềm khát vọng ép con phải trở thành một thiếu
nữ tân thời của mẹ mình. Câu trả lời trước hết của người mẹ
cho câu hỏi “Thiếu nữ tân thời là gì vậy ạ?” của nhân vật
“tôi” lại chính là những miêu tả về ngoại hình. Cụ thể, thiếu
nữ tân thời là “cô gái chải tóc kiểu hisashi-gami thay vì búi
tóc thấp kiểu truyền thống, mặc váy suôn màu đen để lộ bắp
chân, đi giày gót nhọn và mang túi xách”. Đó là trang phục
không thể hấp dẫn đứa con gái nhỏ muốn mặc váy màu vàng với
đi giày vải hoa và nó đã hỏi lại.
*XEM TOÀN VĂN TẠI ĐÂY*